13.1 : JABATAN PERDANA MENTERI YANG DILAKSANAKAN DI PUTRAJAYA
·
Jabatan
Perdana Menteri di Putrajaya, Malaysia, merupakan nadi utama pentadbiran awam
Kerajaan Persekutuan.
·
Jabatan
ini memegang peranan yang sangat kritikal dalam merancang, merumuskan, dan
menyelaraskan dasar-dasar negara.
·
Sebagai
pusat pentadbiran utama, ia berfungsi serupa dengan Pejabat Ketua Setiausaha
Negeri atau Pejabat Ketua Menteri di peringkat negeri, menjadi tempat di mana
keputusan penting negara dibuat dan diimplementasikan.
·
Fungsi
utama Jabatan Perdana Menteri adalah merancang dan merumuskan dasar-dasar
negara yang akan membentuk hala tuju pembangunan negara.
·
Ini
termasuklah dasar ekonomi, sosial, dan politik yang akan menentukan arah tuju
Malaysia dalam jangka masa panjang.
·
Jabatan
ini juga bertanggungjawab untuk memastikan bahawa pelaksanaan dasar-dasar
tersebut oleh kementerian-kementerian lain dilakukan dengan cekap dan berkesan,
memastikan tiada overlap atau pembaziran sumber.
·
Selain
itu, Jabatan Perdana Menteri juga menguruskan beberapa majlis penting negara,
seperti Majlis Perancang Negara yang bertanggungjawab dalam merancang program
pembangunan ekonomi negara,
·
Majlis
Pembangunan Negara yang menyelaraskan pelaksanaan projek-projek pembangunan,
dan Majlis Keselamatan Negara yang menguruskan isu-isu berkaitan dengan
keselamatan negara.
·
Majlis
Tindakan Ekonomi Negara, yang ditubuhkan semasa krisis ekonomi, memainkan
peranan dalam merangka strategi untuk memulihkan dan memperkukuh ekonomi
negara.
·
Manakala
Majlis Khidmat Negara pula bertanggungjawab dalam mengendalikan Program Latihan
Khidmat Negara, yang bertujuan untuk memupuk semangat patriotik dan perpaduan
dalam kalangan generasi muda.
·
Contoh
praktikal fungsi Jabatan Perdana Menteri dapat dilihat melalui pelaksanaan
Rancangan Malaysia Lima Tahun, yang merangkumi pelbagai inisiatif pembangunan
ekonomi dan sosial.
·
Jabatan
ini juga memainkan peranan penting dalam menyelaraskan usaha-usaha pemulihan
ekonomi semasa pandemik COVID-19, memastikan bahawa dasar-dasar yang
diperkenalkan dapat membantu rakyat dan sektor perniagaan bertahan dalam tempoh
sukar.
13.2 Pengenalan kepada Agensi-Agensi Pusat di
Malaysia
·
Dalam
struktur pentadbiran negara Malaysia, agensi-agensi pusat memegang peranan yang
tidak ternilai.
·
Mereka
adalah tulang belakang yang menyokong dan memastikan kelancaran pelaksanaan
tugas-tugas yang dipertanggungjawabkan kepada kementerian, jabatan, dan agensi
kerajaan yang beraneka ragam.
·
Fungsi
utama mereka adalah untuk menyediakan bantuan, koordinasi, dan pengawasan yang
efektif terhadap pelbagai sektor pentadbiran negara.
1.
Peranan Agensi-Agensi Pusat
- Agensi-agensi pusat berfungsi
sebagai pemangkin dalam memastikan setiap kementerian dan jabatan
beroperasi dengan efisien dan efektif.
- Mereka bertindak sebagai
penghubung antara kerajaan dan rakyat, memastikan dasar-dasar kerajaan
dilaksanakan dengan baik dan sasaran pembangunan negara tercapai.
2.
Tugas dan Tanggungjawab
- Tugas-tugas ini dijalankan dengan
bantuan pakar perunding dan penyelidik yang mahir dalam bidang
masing-masing.
- Mereka ini adalah individu yang
terlatih dan berpengalaman yang membawa keahlian mereka ke meja
perundingan, memastikan setiap keputusan dan dasar yang dibuat adalah
berdasarkan data, fakta, dan analisis yang teliti.
3.
Agensi-Agensi Utama di Bawah Jabatan
Perdana Menteri
- Di bawah naungan Jabatan Perdana
Menteri, terdapat lima agensi utama yang memainkan peranan kritikal dalam
pentadbiran dan perancangan negara:
i.
Jabatan
Perkhidmatan Awam (JPA):
Bertanggungjawab dalam pengurusan sumber manusia sektor awam dan pembangunan
kebijakan yang berkaitan dengan perkhidmatan awam.
ii.
Unit
Perancang Ekonomi (EPU):
Fokus kepada perancangan ekonomi makro negara, menyusun strategi pembangunan
ekonomi jangka panjang dan pendek.
iii.
Unit
Penyelarasan Pelaksanaan (ICU):
Memastikan pelaksanaan projek-projek pembangunan selaras dengan dasar-dasar
yang telah ditetapkan.
iv.
Unit
Penyelidikan Sosioekonomi (SERU):
Melakukan penyelidikan dan analisis mengenai isu-isu sosioekonomi untuk
menyokong pembuatan dasar.
v.
Unit
Pemodenan Tadbiran dan Perancangan Pengurusan Malaysia (MAMPU): Berperanan dalam memodenkan dan meningkatkan
keberkesanan tadbiran serta pengurusan sektor awam.
4.
Perbendaharaan Malaysia
- Perbendaharaan Malaysia, yang
merupakan agensi pusat keenam, berada di bawah Kementerian Kewangan.
- Institusi ini memegang peranan
penting dalam merancang dan menguruskan kewangan negara, termasuk
penyusunan belanjawan dan pengawasan terhadap pelaksanaan dasar kewangan.
5.
Contoh Praktikal
- Sebagai contoh praktikal, ambil
kira bagaimana JPA menguruskan penggajian dan kenaikan pangkat dalam
perkhidmatan awam.
- Mereka menggubal dasar-dasar yang
memastikan keadilan dan kesaksamaan dalam sistem penggajian, serta
mempromosikan kecemerlangan dan produktiviti di kalangan penjawat awam.
6.
Kesimpulan
- Agensi-agensi pusat adalah nadi
yang memastikan pentadbiran negara berjalan dengan lancar.
- Mereka tidak hanya memainkan
peranan dalam perancangan dan pelaksanaan dasar, tetapi juga dalam
memastikan pembangunan yang berterusan dan berkesan untuk kesejahteraan
rakyat Malaysia.
13.3 Peranan dan Fungsi Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA)
- Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA)
merupakan salah satu institusi penting dalam pentadbiran negara Malaysia.
- JPA mempunyai tanggungjawab yang
besar dalam merancang dan melaksanakan dasar-dasar kerajaan yang berkaitan
dengan perkhidmatan awam.
1.
Penggubalan Dasar Pengambilan dan
Penamatan Kerja
·
JPA
bertanggungjawab dalam menggubal dasar-dasar yang berkaitan dengan pengambilan
dan penamatan kerja kakitangan kerajaan.
·
Ini
termasuklah menetapkan kriteria pengambilan, proses temuduga, dan syarat-syarat
penamatan perkhidmatan yang adil dan beretika.
2.
Penciptaan Kekosongan Jawatan
·
Salah
satu tugas utama JPA adalah mewujudkan kekosongan jawatan untuk kakitangan awam
Persekutuan.
·
Ini
melibatkan penilaian keperluan sumber manusia dan perancangan strategik untuk
memenuhi kekosongan tersebut dengan calon yang berkualiti.
3.
Skim Gaji Kakitangan Kerajaan
·
JPA
juga menggubal skim gaji untuk kakitangan Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan
Negeri.
·
Skim
ini merangkumi struktur gaji, kenaikan pangkat, dan sistem ganjaran yang
bertujuan untuk memotivasi kakitangan kerajaan.
4.
Perbincangan Kenaikan Gaji dan Elaun
·
JPA
berperanan dalam membincangkan kenaikan gaji, elaun, dan pencen kakitangan
kerajaan. Ini dilakukan melalui perundingan dengan wakil-wakil dari kalangan
kakitangan kerajaan itu sendiri.
5.
Kerjasama dengan Perbendaharaan
Malaysia
·
Dalam
aspek kewangan, JPA berbincang dengan Perbendaharaan Malaysia mengenai isu-isu
seperti penambahan kakitangan, kenaikan gaji, bonus, dan insentif.
·
Ini
memastikan bahawa keputusan kewangan dibuat dengan mempertimbangkan kestabilan
fiskal negara.
6.
Pengurusan INTAN
·
JPA
juga mengelola Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN), yang merupakan pusat
pembangunan kepakaran dan pembelajaran untuk kakitangan awam.
7.
Biasiswa dan Hadiah Latihan
·
Melalui
INTAN, JPA menyediakan kemudahan biasiswa dan hadiah latihan untuk kakitangan
kerajaan, memastikan mereka sentiasa berkembang dan relevan dengan keperluan
semasa.
8.
Penghantaran dan Pertukaran Kakitangan
·
Akhir
sekali, JPA memutuskan pertukaran dan penghantaran kakitangan kerajaan ke
tempat atau jawatan yang lebih sesuai, memastikan penempatan yang strategik dan
efektif.
9.
Contoh Praktikal
·
Sebagai
contoh, JPA mungkin mengadakan sesi temuduga untuk mengisi kekosongan jawatan
Penolong Pegawai Psikologi. Proses ini akan melibatkan penapisan calon,
penilaian kelayakan, dan akhirnya, penawaran jawatan kepada calon yang paling
sesuai.
10.
Kesimpulan
·
JPA
memainkan peranan penting dalam memastikan perkhidmatan awam Malaysia berjalan
dengan lancar dan efisien, melalui penggubalan dasar, pengurusan sumber
manusia, dan pembangunan profesional kakitangan kerajaan.
13.4
Fungsi dan Peranan Unit Perancang Ekonomi (EPU)
·
Unit
Perancang Ekonomi (EPU) merupakan sebuah entiti penting dalam kerangka kerajaan
Malaysia, terutamanya dalam aspek perancangan ekonomi negara.
Fungsi Utama EPU
·
EPU
memainkan peranan penting dalam membantu kerajaan untuk merancang ekonomi
negara. Ini termasuklah pembangunan dan pelaksanaan Rancangan Malaysia Lima
Tahun yang menjadi dokumen panduan utama bagi arah tuju pembangunan negara.
- Peranan
Sebagai Urus Setia
·
EPU
bertindak sebagai urus setia kepada Majlis Perancang Negara, Jawatankuasa
Perancang Pembangunan Negara, dan Jawatankuasa Pelaburan Antarabangsa.
·
Dalam
kapasiti ini, EPU menyediakan analisis dan cadangan yang diperlukan untuk
membuat keputusan penting berkaitan dengan pembangunan ekonomi dan pelaburan.
- Menyelaraskan
dan Memastikan Pelaksanaan Projek
·
Salah
satu tugas kritikal EPU adalah menyelaraskan dan memastikan badan-badan
kerajaan melaksanakan projek-projek ekonomi yang telah diluluskan.
·
Ini
termasuk memantau kemajuan dan menilai impak projek-projek tersebut terhadap
ekonomi negara.
- Nasihat
Mengenai Isu Ekonomi
·
EPU
juga memberikan nasihat kepada kerajaan tentang isu-isu ekonomi negara dan
antarabangsa, memastikan Malaysia kekal relevan dan kompetitif di pentas
global.
- Program
Kerjasama Teknikal Malaysia (MTCP)
·
EPU
juga memainkan peranan sebagai urus setia kepada Program Kerjasama Teknikal
Malaysia (MTCP), yang merupakan inisiatif untuk membantu negara-negara sedang
membangun melalui pembangunan kapasiti dan transfer teknologi.
- Contoh
Praktikal
·
Sebagai
contoh praktikal, EPU mungkin terlibat dalam perancangan dan pelaksanaan projek
infrastruktur besar yang akan meningkatkan konektiviti dan pertumbuhan ekonomi di
kawasan luar bandar, sekaligus memperkasa ekonomi setempat.
- Kesimpulan
·
EPU
adalah nadi dalam perancangan ekonomi negara, memastikan setiap langkah yang
diambil oleh kerajaan adalah strategik dan berorientasikan hasil untuk kemajuan
Malaysia.
13.5 Fungsi dan Peranan Unit Penyelarasan
Pelaksanaan (ICU)
Unit
Penyelarasan Pelaksanaan (ICU) merupakan sebuah komponen kritikal dalam
struktur pentadbiran Malaysia, yang memainkan peranan penting dalam memastikan
dasar-dasar ekonomi kerajaan mencapai matlamat yang diharapkan.
Sebagai seorang
guru Pengajian Am STPM, saya akan menghuraikan fungsi dan peranan ICU dengan
lebih terperinci, sambil memberikan contoh praktikal untuk memudahkan
pemahaman.
Fungsi
Utama ICU
ICU
bertanggungjawab untuk memastikan dasar-dasar ekonomi seperti Dasar Pembangunan
Nasional, Dasar Penswastaan, dan Dasar Pandang ke Timur dilaksanakan dengan
efektif dan mencapai hasil yang diinginkan oleh kerajaan.
Penyelarasan
Usaha Pembangunan
ICU
juga memainkan peranan dalam menyelaraskan usaha antara Kerajaan Persekutuan
dengan Kerajaan Negeri dalam melaksanakan program-program pembangunan.
Ini
memastikan keseragaman dan keberkesanan dalam pelaksanaan projek-projek
pembangunan di seluruh negara.
Peranan
Sebagai Urus Setia
Sebagai
urus setia kepada Majlis Pembangunan Negara, ICU mengawal dan mengawasi
pelaksanaan dasar-dasar pembangunan negara, memastikan setiap langkah yang
diambil selaras dengan arah tuju yang telah ditetapkan.
Pengawasan
Agensi dan Perbadanan Awam
ICU
bertanggungjawab mengawasi agensi-agensi dan perbadanan awam seperti PETRONAS,
PNS, HICOM, dan MISC untuk memastikan aktiviti mereka selaras dengan Dasar
Pembangunan Nasional.
Meningkatkan
Penglibatan Bumiputera
Salah
satu fokus ICU adalah membantu kerajaan untuk meningkatkan penglibatan
bumiputera dalam bidang perdagangan dan perindustrian, sebagai usaha untuk
mencapai keseimbangan ekonomi dan pembangunan sosial.
Pelaksanaan
Tugas-Tugas Khas
ICU
juga melaksanakan tugas-tugas khas seperti menyediakan pusat khidmat bagi
menyelesaikan masalah kontraktor bumiputera, membasmi kemiskinan relatif, dan
menyusun semula masyarakat dengan meningkatkan keupayaan sektor swasta golongan
bumiputera.
Contoh
Praktikal
Sebagai
contoh, ICU mungkin akan mengkoordinasikan sebuah program pembangunan infrastruktur
di sebuah negeri, memastikan projek tersebut selaras dengan Dasar Pembangunan
Nasional dan mendapat sokongan penuh dari Kerajaan Negeri.
Kesimpulan
ICU
adalah enjin yang memastikan dasar-dasar ekonomi kerajaan dilaksanakan dengan
lancar dan efektif, memainkan peranan penting dalam arah tuju pembangunan
ekonomi dan sosial Malaysia.
13.6 Fungsi dan Peranan Unit Penyelidikan Sosioekonomi
(SERU)
Unit
Penyelidikan Sosioekonomi (SERU) merupakan sebuah entiti penting dalam struktur
kerajaan Malaysia yang bertanggungjawab untuk melakukan kajian dan penyelidikan
yang mendalam mengenai aspek sosioekonomi negara.
(a)
Kajian Kesan Dasar Kerajaan
SERU
memainkan peranan kritikal dalam mengkaji kesan-kesan dasar kerajaan dan
pembangunan negara terhadap rakyat. Ini termasuk menilai bagaimana
program-program seperti Dasar Pembangunan Nasional mempengaruhi kehidupan
harian rakyat.
(b)
Pengumpulan Maklumat dan Data
Salah
satu fungsi utama SERU adalah mengumpul maklumat dan data yang diperlukan untuk
merangka program-program baru.
Ini memastikan dasar-dasar yang dibentuk
berdasarkan bukti dan fakta yang sahih.
(c)
Penyelidikan Pembangunan Sektoral
SERU
juga menjalankan penyelidikan tentang pembangunan pertanian, pembangunan luar
bandar, kemajuan perindustrian, dan kesan-kesan pembandaran terhadap
sosioekonomi negara.
Kajian ini penting untuk memahami dinamika pembangunan dan
pengaruhnya terhadap masyarakat.
(d)
Pembekalan Maklumat kepada EPU
Unit
ini membekalkan maklumat sosioekonomi yang penting kepada Unit Perancang
Ekonomi (EPU) serta badan-badan kerajaan yang lain untuk membantu dalam
perancangan pembangunan negara yang lebih tepat dan berkesan.
Contoh
Praktikal
Sebagai
contoh praktikal, SERU mungkin akan melakukan kajian tentang impak program
bantuan kerajaan terhadap komuniti petani di kawasan luar bandar, memberikan
data yang akan membantu dalam merancang bantuan yang lebih bersasar dan
efektif.
Kesimpulan
Dengan
melakukan kajian yang teliti dan menyeluruh, SERU memastikan bahawa setiap
aspek pembangunan negara dapat memberikan manfaat yang maksimum kepada rakyat,
sekaligus membantu kerajaan dalam membuat keputusan yang berinformasi.
13.7
UNIT PEMODENAN TADBIRAN DAN PERANCANGAN PENGURUSAN MALAYSIA (MAMPU)
Unit
Pemodenan Tadbiran dan Perancangan Pengurusan Malaysia (MAMPU), yang merupakan
tulang belakang kepada usaha-usaha pemodenan dalam pentadbiran awam di
Malaysia, memainkan peranan penting dalam mengorak langkah ke arah peningkatan
kecekapan dan keberkesanan pengurusan sektor awam.
Sejak penubuhannya, MAMPU
telah menjadi agensi yang bertanggungjawab untuk memastikan bahawa cara-cara
pengurusan dalam pejabat-pejabat kerajaan sentiasa dikemaskini dan diselaraskan
dengan keperluan semasa dan masa depan.
Fungsi
Utama MAMPU
MAMPU
mempunyai beberapa fungsi utama yang kritikal dalam memastikan pengurusan
kerajaan berjalan dengan lancar:
- Pembaharuan
Pengurusan:
MAMPU mencadangkan pembaharuan dalam cara-cara pengurusan pejabat-pejabat
kerajaan untuk memastikan proses kerja lebih efisien dan efektif. Ini
termasuklah penambahbaikan proses kerja, pengurusan rekod, dan penggunaan
teknologi maklumat.
- Peningkatan
Kecekapan: MAMPU
berusaha untuk meningkatkan kecekapan di kalangan kakitangan kerajaan
melalui pelbagai inisiatif seperti latihan dan pembangunan kemahiran,
serta pengenalan kepada sistem-sistem baru yang lebih canggih.
- Pemodenan
Sistem Pentadbiran:
Dengan memperkenalkan penggunaan komputer dan kaedah komunikasi moden
seperti internet, MAMPU memodenkan sistem pentadbiran awam, memudahkan
komunikasi dan meningkatkan produktiviti.
- Program
Kualiti dan Produktiviti:
MAMPU mengadakan program-program seperti Program Kerajaan Elektronik dan
Program Pembangunan MS ISO 9000 untuk meningkatkan kualiti perkhidmatan
dan produktiviti kerja.
- Khidmat
Rundingan Pengurusan:
MAMPU juga memberikan khidmat rundingan pengurusan kepada organisasi
kerajaan, membantu mereka dalam penyelesaian masalah pengurusan dan
peningkatan operasi.
Contoh
Praktikal
Sebagai
contoh praktikal, MAMPU telah memainkan peranan penting dalam pelaksanaan
Program Kerajaan Elektronik, yang membolehkan rakyat untuk mengakses
perkhidmatan kerajaan secara dalam talian, seperti pembayaran cukai, permohonan
dokumen perjalanan, dan banyak lagi.
Ini tidak hanya memudahkan urusan rakyat
tetapi juga meningkatkan transparansi dan mengurangkan ruang untuk rasuah.
13.8
Peranan Penting Perbendaharaan Malaysia dalam Pengurusan Kewangan Negara
Perbendaharaan
Malaysia merupakan nadi utama dalam pengurusan kewangan negara, bertindak
sebagai penjaga dan pengatur dasar kewangan yang efisien dan berkesan.
Institusi ini, yang berada di bawah naungan Kementerian Kewangan, memainkan
peranan yang tidak ternilai dalam memastikan kestabilan ekonomi dan pertumbuhan
negara.
Fungsi
Utama Perbendaharaan Malaysia
- Perancangan
Dasar Kewangan Negara:
Perbendaharaan Malaysia memegang tanggungjawab dalam merumuskan dasar-dasar kewangan yang akan menentukan arah tuju ekonomi negara.
Ini termasuk pembentukan anggaran dan alokasi sumber kewangan yang akan menjamin pembangunan berterusan.
- Pelaksanaan
Belanjawan:
Tugas penting lain adalah pengawasan dan pelaksanaan belanjawan Kerajaan Persekutuan. Ini dilakukan di bawah pengawasan Akauntan Negara, memastikan bahawa setiap sen yang dibelanjakan adalah selaras dengan dasar-dasar yang telah ditetapkan.
- Pengumpulan
Hasil Cukai:
Sebagai tulang belakang ekonomi, Perbendaharaan Malaysia bertanggungjawab dalam mengumpulkan hasil cukai yang menjadi sumber utama pendapatan negara.
- Pengurusan
Pinjaman:
Institusi ini juga mengurus pinjaman Kerajaan Persekutuan, memastikan bahawa negara mempunyai likuiditi yang cukup untuk pembangunan dan perbelanjaan.
- Pengeluaran
Peruntukan:
Perbendaharaan Malaysia memainkan peranan dalam meluluskan pengeluaran untuk peruntukan seperti bonus, pembelian aset, dan menyediakan pinjaman perumahan serta kenderaan dengan kadar faedah yang rendah untuk kakitangan kerajaan.
- Analisis
Ekonomi:
Menganalisis kedudukan ekonomi negara dan dasar perdagangan antarabangsa adalah sebahagian daripada tugasnya untuk memastikan Malaysia kekal kompetitif di peringkat global.
- Pengaturan
Industri Insurans:
Mengatur dan menyelia industri insurans di Malaysia adalah penting untuk memastikan sektor ini beroperasi dalam kerangka yang selamat dan stabil.
- Pengagihan
Sumber Kewangan:
Tugas penting lain adalah mengagihkan sumber kewangan dengan cekap kepada agensi-agensi kerajaan, memastikan setiap agensi mempunyai sumber yang mencukupi untuk menjalankan tugasnya.
Contoh
Praktikal Peranan Perbendaharaan Malaysia
·
Sebagai
contoh, dalam situasi pandemik, Perbendaharaan Malaysia telah mengambil langkah
proaktif dalam menyusun semula belanjawan untuk memastikan dana yang mencukupi
dialokasikan untuk sektor kesihatan.
·
Ini
termasuk pengagihan dana untuk pembelian vaksin dan subsidi kepada rakyat yang
terjejas.
·
Dalam
aspek pengurusan pinjaman, Perbendaharaan Malaysia telah berjaya menegosiasikan
terma pinjaman yang lebih menguntungkan dengan pihak kreditur antarabangsa,
yang membantu negara mengurangkan beban hutang.
·
Dalam
bidang pengumpulan cukai, Perbendaharaan telah memperkenalkan sistem cukai yang
lebih efisien dan mesra pengguna, memudahkan rakyat dan perniagaan dalam
mematuhi tanggungjawab cukai mereka.
Kesimpulan
- Perbendaharaan Malaysia adalah
institusi yang penting dalam memastikan pengurusan kewangan negara yang
berkesan dan bertanggungjawab.
- Dengan pelbagai fungsi yang
dijalankan, ia memastikan bahawa ekonomi Malaysia terus berkembang dan
berdaya saing di peringkat global.
13.9 Jabatan Peguam Negara Malaysia - Pemangkin
Keadilan dan Perundangan Negara
·
Jabatan
Peguam Negara Malaysia berdiri sebagai pilar utama dalam sistem perundangan
negara, memainkan peranan yang tidak ternilai dalam menjamin keadilan dan
pemerintahan undang-undang.
·
Diketuai
oleh Peguam Negara, jabatan ini menghimpunkan pakar perundangan termasuk Peguam
Cara Negara, Penolong Kanan Pendakwa Raya, dan Penasihat Undang-undang, yang
bersama-sama membentuk nadi perundangan negara.
Kepimpinan
dan Struktur Jabatan Peguam Negara
- Kepimpinan
Jabatan:
Dengan Peguam Negara di helm, jabatan ini memastikan integriti dan keberkesanan sistem perundangan negara, dengan sokongan daripada timbalan-timbalan yang mahir dalam pelbagai bidang undang-undang.
- Struktur
Jabatan:
Struktur jabatan yang komprehensif ini membolehkan pelbagai aspek perundangan ditangani dengan cekap, dari nasihat undang-undang hingga ke pendakwaan jenayah.
Fungsi-Fungsi
Utama
- Pemberian
Nasihat Undang-undang:
Jabatan ini menyediakan nasihat undang-undang yang kritikal kepada Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri, termasuk dalam bidang undang-undang antarabangsa dan syariah, memastikan keputusan kerajaan berlandaskan asas perundangan yang kukuh.
- Rujukan
Perundangan:
Sebagai sumber rujukan utama, jabatan ini membantu Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri dalam menavigasi kompleksitas isu perundangan yang timbul.
- Penggubalan
Perundangan:
Tanggungjawab penting lain adalah penggubalan perundangan untuk Kerajaan Persekutuan, memastikan undang-undang yang dibentuk adalah adil dan relevan.
- Arahan
Pendakwaan:
Jabatan ini juga memegang peranan dalam memberikan arahan pendakwaan bagi kes-kes jenayah, memperkukuhkan sistem keadilan jenayah negara.
- Perwakilan
Kes Sivil:
Dalam semua kes sivil yang melibatkan Kerajaan Persekutuan, jabatan ini berdiri sebagai wakil yang mempertahankan hak dan kepentingan kerajaan.
- Penyemakan
dan Pembaharuan Undang-undang:
Jabatan Peguam Negara juga bertanggungjawab dalam penyemakan dan pencetakan semula undang-undang serta pembaharuan undang-undang, memastikan perundangan negara kekal dinamik dan responsif terhadap perubahan sosial.
Contoh
Praktikal
·
Dalam
konteks global, Jabatan Peguam Negara telah memberikan nasihat undang-undang
antarabangsa dalam perjanjian perdagangan, memastikan Malaysia berdiri teguh
dalam perundingan yang mempengaruhi ekonomi dan kedaulatan negara.
·
Di
peringkat domestik, jabatan ini telah menggubal undang-undang yang memperkuatkan
integriti institusi dan memperkasa rakyat Malaysia.
Kesimpulan
Jabatan
Peguam Negara Malaysia adalah institusi yang kritikal dalam memastikan keadilan
dan kepatuhan terhadap undang-undang, dengan peranan yang luas dan berkesan
dalam membentuk landskap perundangan negara.
Jabatan Audit Negara
Jabatan
Audit Negara (JAN) merupakan entiti penting dalam sistem pentadbiran Malaysia
yang memegang amanah untuk mengawal selia dan memeriksa pengurusan kewangan
negara.
Institusi ini berdiri teguh sebagai penjaga gerbang akauntabiliti,
memastikan setiap transaksi kewangan yang dilakukan oleh entiti kerajaan
dilaksanakan dengan penuh integriti dan transparansi.
- Peranan
Utama Jabatan Audit Negara:
JAN memainkan peranan kritikal dalam memastikan akauntabiliti dalam pengurusan kewangan awam.
Ia melakukan ini melalui proses pengauditan yang menyeluruh terhadap akaun dan aktiviti kewangan Kerajaan Persekutuan dan Negeri, serta entiti-entiti lain seperti Badan Berkanun, Pihak Berkuasa Tempatan, dan Majlis Agama Islam.
Pengauditan ini bukan sahaja memeriksa kesahihan transaksi kewangan tetapi juga menilai keberkesanan dan keefisienan penggunaan sumber kewangan tersebut.
- Struktur
dan Kepimpinan:
Di bawah kepimpinan Ketua Audit Negara, yang merupakan seorang pegawai perkhidmatan awam yang dilantik, JAN dihuni oleh individu-individu yang berdedikasi dan berkemahiran tinggi dalam bidang pengauditan dan kewangan.
Ketua Audit Negara bertanggungjawab untuk memimpin jabatan ini dengan integriti dan profesionalisme, memastikan semua aktiviti audit dilaksanakan sesuai dengan piawaian tertinggi.
- Sumber
Daya dan Kemudahan:
Untuk melaksanakan tugasnya dengan efektif, JAN dilengkapi dengan sumber daya yang mencukupi, termasuk tenaga kerja yang terlatih, teknologi pengauditan terkini, dan akses kepada data dan maklumat yang diperlukan.
Ini membolehkan JAN menjalankan mandat auditnya dengan cekap, memberikan penilaian yang tepat dan bermakna terhadap pengurusan kewangan awam.
- Pelaporan
dan Akuntabiliti:
Hasil dari pengauditan yang dilakukan, JAN melaporkan temuannya kepada pihak-pihak berkepentingan termasuk Yang di-Pertuan Agong, raja-raja, atau Yang di-Pertua Negeri.
Laporan ini bukan sahaja memaparkan hasil audit tetapi juga cadangan dan nasihat untuk peningkatan. Ini memastikan bahawa semua pihak yang bertanggungjawab atas pengurusan kewangan awam adalah bertanggungjawab kepada rakyat dan pemerintah.
Contoh Praktikal:
·
Sebagai
contoh praktikal, JAN mungkin melakukan audit terhadap penggunaan dana dalam
projek pembangunan infrastruktur negeri.
Audit ini akan melihat kepada aspek
seperti kepatuhan terhadap prosedur perolehan, keadilan dalam pembahagian
kontrak, dan penilaian terhadap impak projek tersebut terhadap pembangunan
sosioekonomi komuniti setempat.
Jabatan Perangkaan
Jabatan
Perangkaan Malaysia (JPM) adalah institusi yang menjadi tulang belakang dalam
menyediakan data statistik yang penting untuk pembangunan dan pentadbiran
negara Malaysia. Ia akan melalui peranan dan fungsi JPM, dengan penekanan pada
kepentingannya dalam konteks pembangunan negara.
- Fungsi
Utama Jabatan Perangkaan Malaysia:
JPM memainkan peranan penting dalam mengumpul, menganalisis, dan menyebarkan data statistik. Data ini menjadi asas dalam pembentukan dasar-dasar kerajaan dan membantu dalam perancangan pembangunan negara.
Misalnya, data mengenai kadar pengangguran yang disediakan oleh JPM memungkinkan pembuat dasar untuk merancang program latihan kemahiran yang bertujuan untuk mengurangkan pengangguran.
- Penyiasatan
dan Banci:
JPM menjalankan penyiasatan sampel dan banci untuk mengumpul data. Penyiasatan ini merangkumi pelbagai aspek ekonomi dan sosial, seperti pendapatan isi rumah, perbelanjaan pengguna, dan banyak lagi.
Banci penduduk dan perumahan yang dijalankan pada tahun-tahun tertentu seperti 1970, 1980, 1991, dan 2000, memberikan gambaran menyeluruh tentang demografi negara.
- Banci
Penduduk dan Perumahan:
Di bawah Akta Banci 1960, JPM telah melaksanakan banci yang memberikan data penting tentang bilangan penduduk, ciri-ciri sosioekonomi, dan jenis perumahan yang ada.
Data ini penting untuk perancangan bandar dan infrastruktur.
- Peranan
Kritikal JPM:
Dalam era globalisasi dan ekonomi berbasis pengetahuan, peranan JPM menjadi semakin penting.
Data yang tepat dan terkini diperlukan untuk membuat keputusan yang berinformasi dalam menghadapi cabaran ekonomi dan sosial yang berubah-ubah.
- Teknologi
Maklumat:
Kemajuan dalam teknologi maklumat telah memungkinkan JPM untuk meningkatkan cara data dikumpul, dianalisis, dan disebarkan.
Ini memastikan data yang disediakan adalah relevan, tepat, dan mudah diakses oleh pembuat dasar, peniaga, dan masyarakat umum.
Contoh
Praktikal:
Sebagai
contoh, data inflasi yang disediakan oleh JPM membolehkan bank pusat untuk
menyesuaikan kadar faedah, yang secara langsung mempengaruhi ekonomi.
Begitu
juga, statistik perdagangan luar negeri membantu dalam merumuskan strategi
perdagangan dan dasar ekonomi.
Badan Pencegah Rasuah
(BPR)
Badan
Pencegah Rasuah (BPR) Malaysia, yang kini dikenali sebagai Suruhanjaya
Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM), memegang peranan penting dalam memastikan
integriti dan keadilan dalam tadbir urus negara.
Institusi ini berdiri teguh
sebagai benteng utama dalam memerangi gejala rasuah yang merugikan ekonomi dan
sosial negara.
- Peranan
BPR dalam Memerangi Rasuah
BPR bertanggungjawab untuk membasmi rasuah, penyalahgunaan kuasa, dan penyelewengan dengan cara yang berterusan dan efektif.
Institusi ini beroperasi secara bebas, tanpa pengaruh politik, memastikan tiada campur tangan yang boleh menggugat keadilan.
- Fungsi
Utama BPR
- BPR
mengesan dan mengenal pasti tindak rasuah melalui risikan yang teliti,
maklumat yang sahih, dan aduan yang diterima.
- Pengumpulan
bukti yang kukuh dilakukan melalui penyiasatan yang rapi dan pantas,
memastikan tiap kes dapat dibawa ke muka pengadilan dengan bukti yang
tidak terbantahkan.
- BPR
juga berperanan dalam memastikan kepentingan awam dan keadilan
terpelihara, dengan memberikan nasihat perundangan dan pendakwaan yang
bijaksana.
- Institusi
ini membantu organisasi sektor awam dan swasta dalam mengambil tindakan
tatatertib berdasarkan laporan penyiasatan BPR.
- BPR juga berusaha untuk menyekat punca
dan peluang rasuah dengan mengidentifikasi kelemahan dalam sistem
pengurusan dan memperbaikinya.
- Peningkatan
kesedaran dan sokongan dari semua lapisan masyarakat juga menjadi fokus
BPR dalam usaha memerangi rasuah.
- Contoh
Praktikal
Sebagai contoh, BPR telah melaksanakan pelbagai operasi besar-besaran untuk membanteras rasuah.
Ini termasuk siasatan terhadap individu berprofil tinggi dan penubuhan panel-panel bebas untuk memantau operasi BPR, memastikan transparansi dan kebertanggungjawaban.
- Kesedaran
dan Pendidikan
BPR juga aktif dalam menjalankan program kesedaran dan pendidikan kepada masyarakat tentang bahaya rasuah dan pentingnya integriti serta kejujuran.
Dengan
adanya BPR, Malaysia bergerak ke arah negara yang lebih bersih dari rasuah dan
penyalahgunaan kuasa, mencipta persekitaran yang kondusif untuk pertumbuhan dan
pembangunan yang beretika dan berintegriti.
Biro Bantuan Guaman Malaysia
Biro
Bantuan Guaman merupakan sebuah entiti kerajaan Malaysia yang memainkan peranan
vital dalam menyediakan akses kepada keadilan bagi individu yang kurang
berkemampuan.
Institusi ini menawarkan bantuan perundangan yang merangkumi
nasihat dan representasi guaman dalam pelbagai aspek undang-undang, memastikan
tiada warganegara yang ditinggalkan dalam mencari keadilan kerana kekangan
kewangan.
- Peranan
dan Fungsi Biro Bantuan Guaman
Biro Bantuan Guaman berfungsi sebagai penyedia bantuan perundangan kepada mereka yang tidak mampu untuk melantik peguam swasta.
Ini termasuklah memberikan nasihat undang-undang dan wakil guaman dalam prosiding mahkamah.
- Bidang
Kuasa Biro Bantuan Guaman
- Biro
ini menangani kes-kes kekeluargaan syariah, memberikan bantuan kepada
mereka yang memerlukan nasihat dalam perkara-perkara yang berkaitan
dengan undang-undang syariah.
- Kes-kes
kekeluargaan sivil juga menjadi fokus, termasuk isu-isu seperti
perceraian, penjagaan anak, dan nafkah.
- Dalam
bidang sivil, Biro Bantuan Guaman membantu dalam kes-kes seperti tuntutan
pampasan pekerja, urusan harta pusaka kecil, dan masalah sewa-menyewa.
- Kes-kes
jenayah termasuklah membantu individu dalam kes pengakuan salah jenayah,
jenayah kanak-kanak, dan kesalahan kecil jenayah.
- Nasihat
guaman disediakan untuk semua perkara undang-undang, memastikan
warganegara mendapat maklumat yang tepat dan bermanfaat.
- Contoh
Praktikal
Sebagai contoh praktikal, Biro Bantuan Guaman telah membantu ramai individu dalam kes perceraian, di mana salah satu pihak tidak memiliki kemampuan kewangan untuk melantik peguam.
Biro ini menyediakan nasihat dan representasi guaman, memastikan proses perceraian dilakukan dengan adil dan mengikut prosedur undang-undang yang betul.
- Pentingnya
Biro Bantuan Guaman
Kehadiran Biro Bantuan Guaman adalah penting dalam memastikan semua lapisan masyarakat mempunyai akses yang sama rata ke sistem keadilan. Ini selaras dengan prinsip keadilan sosial dan hak asasi manusia.
Dengan adanya Biro Bantuan Guaman, rakyat Malaysia yang kurang berkemampuan diberikan suara dan keadilan dalam sistem perundangan negara. Ini membantu dalam pembinaan masyarakat yang lebih adil dan saksama.
Biro Pengaduan Awam Malaysia
Biro
Pengaduan Awam (BPA) Malaysia adalah sebuah institusi kerajaan yang berperanan
sebagai medium bagi rakyat untuk mengemukakan ketidakpuasan terhadap sebarang
bentuk salah tadbir dalam pentadbiran awam.
Biro
ini berdiri sebagai wadah yang memperkukuhkan prinsip kebertanggungjawaban dan
transparansi dalam kalangan agensi kerajaan.
- Pengenalan
kepada Biro Pengaduan Awam
BPA ditubuhkan dengan tujuan utama untuk memudahkan proses pengaduan oleh orang ramai yang merasa dirugikan oleh sistem pentadbiran awam.
Biro ini memberikan jaminan kepada pengadu untuk menyuarakan keluhan mereka dengan yakin dan tanpa rasa takut.
- Kerjasama
BPA dengan Jabatan-jabatan Kerajaan
BPA bekerjasama rapat dengan ketua-ketua jabatan kerajaan dalam menangani aduan yang diterima.
Ini memastikan setiap aduan ditangani dengan serius dan mencari penyelesaian yang adil dan saksama.
- Proses
Penyiasatan Aduan
Setiap aduan yang diterima oleh BPA akan disiasat dengan teliti. Hasil siasatan akan dikemukakan kepada Jawatankuasa Tetap Pengaduan Awam (JKTPA) untuk pertimbangan dan tindakan selanjutnya.
- Laporan
dan Pemantauan
BPA juga bertanggungjawab mengeluarkan laporan berkala yang mengandungi statistik aduan dan tindakan yang telah diambil.
Ini termasuk laporan suku tahunan yang disampaikan kepada ketua jabatan yang berkaitan.
- Jenis
Aduan yang Ditangani
Antara aduan yang sering diterima oleh BPA adalah:
- Kelewatan
dalam proses pentadbiran atau kegagalan bertindak.
- Tindakan
yang dianggap tidak adil oleh rakyat.
- Kekurangan
atau kegagalan dalam menyediakan kemudahan awam.
- Kepincangan
dalam pelaksanaan dasar dan kelemahan dalam undang-undang.
- Penyalahgunaan
kuasa atau penyelewengan oleh kakitangan awam.
- Salah
laku oleh kakitangan awam.
- Kegagalan
mengikut prosedur yang telah ditetapkan.
- Kualiti
perkhidmatan yang tidak memuaskan.
- Kegagalan
dalam penguatkuasaan undang-undang dan dasar.
- Kesimpulan
BPA memainkan peranan penting dalam
sistem keadilan administratif di Malaysia, memastikan suara rakyat didengar dan
tindakan yang sewajarnya diambil untuk memperbaiki keadaan.
Keberadaan BPA
menegaskan komitmen kerajaan Malaysia terhadap keadilan, kebertanggungjawaban,
dan kepuasan rakyat.
Lembaga Tabung Haji - Pemudahcara Haji dan Pelaburan
Islamik
Lembaga
Tabung Haji (LTH) merupakan institusi kewangan yang unik, yang dibentuk khusus
untuk memenuhi keperluan umat Islam di Malaysia dalam menyimpan dan merancang
untuk menunaikan ibadah haji, serta melabur dalam bentuk yang
syariah-compliant.
Institusi
ini telah menjadi tulang belakang bagi umat Islam di Malaysia untuk mencapai
salah satu daripada Rukun Islam yang kelima dengan lebih teratur dan terancang.
- Tujuan
Penubuhan Lembaga Tabung Haji
LTH
ditubuhkan dengan beberapa tujuan utama:
- Memudahkan
umat Islam untuk menyimpan wang secara beransur-ansur, dengan tujuan
akhir adalah untuk menampung perbelanjaan menunaikan fardu haji.
- Memberi
peluang kepada umat Islam untuk terlibat dalam penanaman modal yang halal
dan menguntungkan, selari dengan prinsip-prinsip syariah.
- Menyediakan
perlindungan dan kebajikan kepada jemaah haji, termasuk pengawalan dan
kemudahan yang diperlukan sepanjang proses menunaikan haji.
- Matlamat
Utama Lembaga Tabung Haji
Dengan tujuan yang telah ditetapkan,
LTH mempunyai dua matlamat utama:
- Menyediakan
perkhidmatan yang cemerlang kepada jemaah haji Malaysia, memastikan
pengalaman menunaikan haji adalah sempurna dan memuaskan.
- Memastikan
pendeposit mendapat keuntungan maksimum dari simpanan mereka, dengan
pelaburan yang dibuat melalui cara yang halal dan mengikut hukum syariah.
- Peranan
Lembaga Tabung Haji
- LTH
bukan sahaja bertanggungjawab dalam pengurusan logistik haji, tetapi juga
berperanan sebagai institusi pelaburan yang membolehkan umat Islam
melabur wang simpanan mereka dengan cara yang halal.
- Ini
termasuklah pelaburan dalam pelbagai sektor ekonomi yang tidak
bertentangan dengan prinsip Islam.
Contoh
Praktikal:
·
Seorang
pendeposit ingin menunaikan haji dan memulakan simpanan dengan LTH. Melalui
program simpanan berstruktur, pendeposit tersebut dapat mengumpul dana yang
cukup untuk menunaikan haji dalam tempoh lima tahun.
·
Selain
itu, dana yang disimpan juga dilaburkan dalam pelbagai instrumen kewangan
Islamik, memberikan pendeposit keuntungan tahunan.
Kesimpulan:
- Lembaga Tabung Haji memainkan
peranan penting dalam masyarakat Malaysia, tidak hanya sebagai penyedia
perkhidmatan haji tetapi juga sebagai institusi kewangan yang
mempromosikan pelaburan halal.
- Ini menunjukkan komitmen Malaysia
dalam menyediakan infrastruktur yang memudahkan umat Islam menunaikan
rukun Islam dan sekaligus mengambil bahagian dalam ekonomi negara melalui
cara yang halal dan beretika.
Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional -
Pemangkin Perpaduan Malaysia
Jabatan
Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional (JPNIN) merupakan entiti penting dalam
usaha memperkukuhkan perpaduan dan integrasi nasional di Malaysia.
Berikut
adalah huraian terperinci mengenai fungsi dan peranan JPNIN dalam konteks
Malaysia yang berbilang kaum dan budaya.
- Pengenalan
kepada Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional
JPNIN, yang sebelumnya dikenali sebagai Jabatan Perpaduan Negara, memainkan peranan strategik dalam memupuk kesedaran dan pemahaman antara komuniti pelbagai etnik di Malaysia.
- Fungsi
Utama JPNIN
- JPNIN
mengadakan aktiviti yang bertujuan meningkatkan kesedaran mengenai
pentingnya perpaduan dan integrasi nasional.
- Melalui
skim Rukun Tetangga, JPNIN memperkasakan konsep kejiranan yang harmonis
antara pelbagai kaum.
- Tabika
Perpaduan di bawah JPNIN membina asas peribadi dan perwatakan kanak-kanak
dari pelbagai latar belakang etnik.
- JPNIN
juga terlibat dalam penyelidikan etno-sosial untuk memahami dan mengatasi
isu-isu yang berkaitan dengan perpaduan dan integrasi.
- JPNIN
menyediakan sokongan dalam pengurusan kewangan, sumber manusia, dan
pentadbiran untuk mencapai matlamat perpaduan nasional.
- Program
dan inisiatif JPNIN menggalakkan perpaduan dan integrasi nasional.
- JPNIN
berperanan dalam mencegah konflik antara kaum dan mempromosikan
keharmonian sosial.
- Melalui
pendidikan dan program kesedaran, JPNIN menerapkan nilai-nilai
kewarganegaraan yang membentuk identiti bangsa Malaysia.
- Contoh
Praktikal:
- Sebagai contoh, JPNIN
melaksanakan program pertukaran pelajar antara sekolah di kawasan luar
bandar dan bandar, membolehkan pelajar mengalami kehidupan dan budaya yang
berbeza, yang mana ini membantu memupuk pengertian dan rasa hormat antara
kaum.
- Kesimpulan:
- JPNIN adalah nadi dalam usaha
memperkukuhkan perpaduan dan integrasi nasional di Malaysia. Melalui
pelbagai program dan inisiatif, JPNIN berusaha untuk membina sebuah
masyarakat yang bersatu padu dan harmonis, yang penting untuk kestabilan
dan kemajuan negara.
Nota Tambahan
Lembaga
Tabung Haji (LTH) merupakan institusi kewangan Islam yang berperanan sebagai
pilar utama dalam menyediakan kemudahan simpanan bagi umat Islam Malaysia untuk
menunaikan ibadah haji.
Namun, skop peranannya melangkaui aspek keagamaan
semata-mata; LTH juga aktif dalam bidang pelaburan dan perniagaan, dengan
tujuan memberikan pulangan maksimum kepada pendepositnya.
- Lembaga Tabung Haji dan Bidang Pelaburan
LTH tidak hanya fokus pada pengurusan ibadah haji, tetapi juga menceburi pelbagai sektor ekonomi seperti perladangan, pembinaan, pembangunan hartanah, dan perkhidmatan.
Ini dilakukan melalui penubuhan anak-anak syarikat yang beroperasi dalam bidang-bidang tersebut, memastikan bahawa simpanan pendeposit berkembang dalam lingkungan yang halal dan menguntungkan.
- FELDA dan Pengurusan di Bawah Kerajaan FELDA
FELDA yang merupakan salah satu entiti penting dalam pembangunan tanah dan komuniti, kini diletakkan di bawah Jabatan Perdana Menteri.
Ini menunjukkan pentingnya FELDA dalam strategi pembangunan negara dan pengurusan yang efisien di bawah pengawasan langsung kerajaan.
- JPNIN dan Peranannya dalam Integrasi Nasional JPNIN,
JPNIN yang juga berada di bawah Jabatan Perdana Menteri, memainkan peranan vital dalam mempromosikan perpaduan dan integrasi nasional.
Melalui pelbagai program dan inisiatif, JPNIN berusaha untuk mengukuhkan hubungan antara kaum dan memperkukuhkan identiti bangsa Malaysia.
- Biro Pengaduan Awam dan Batasan Aduannya
Biro Pengaduan Awam adalah saluran bagi rakyat untuk mengemukakan keluhan terhadap salah tadbir dalam pentadbiran awam.
Namun, terdapat batasan terhadap aduan yang boleh diterima, seperti kes yang sedang dibicarakan di mahkamah atau yang berada di bawah bidang kuasa Badan Pencegah Rasuah.
- Kementerian dan Jabatan: Struktur Pentadbiran
Negara
Kementerian merupakan agensi pelaksana tertinggi kerajaan, diketuai oleh seorang menteri, sementara jabatan adalah agensi kerajaan yang melaksanakan dasar-dasar kerajaan di bawah pengawasan kementerian tersebut.
Contoh
Praktikal:
- Sebagai contoh praktikal, LTH
telah melancarkan pelbagai produk simpanan yang memberikan pulangan
menarik dan halal, seperti deposit pelaburan yang membiayai projek
pembangunan hartanah yang menguntungkan.
Kesimpulan:
- Lembaga Tabung Haji, FELDA, dan
JPNIN adalah contoh institusi yang berfungsi dalam kerangka kerajaan
Malaysia untuk memajukan ekonomi dan memperkukuhkan perpaduan nasional.
Mereka beroperasi dengan prinsip-prinsip yang memastikan kepentingan rakyat dan negara sentiasa terpelihara.
No comments:
Post a Comment